10 GHz EME-DJ7FJ

Co jest odmiennego w EME na 10 GHz?
napisane przez DJ7FJ Józef Fehrenbach
 http://home.planet.nl/~alphe078/whatis.htm 

Tłumaczył Zdzisław Bieńkowski, SP6LB, 07.2005

1. Wprowadzenie

W niniejszym opracowano pokazane są różnice, jakie występują na EME 10 GHz w porównaniu do EME w paśmie 2 m i 70 cm.
 Są to skutki małej szerokości wiązki antenowej i zmian charakterystyki odbicia od Księżyca.
Także szumu księżyca powodują redukcję czułości odbiornika.

2. Tłumienie trasy – równanie RADAROWE

Normalnie tłumienie trasy jest obliczane za pomocą równań RADAROWYCH.
Jest to opisane wzorem:
Pr = (σ.Pt.Gt.Gr.λ²)/((4.π)^3.d^4)
Pr: moc odbierana
Pt: moc nadawana
Gt: zysk anteny nadawczej
Gr: zysk anteny odbiorczej
λ: długość fali w wolnej przestrzeni
d: odległość między nadajnikiem/odbiornikiem i celem
σ: przekrój celu

W tym podstawowym wzorze równania RADAROWEGO stosowane są następujące jednostki:
-- moc w ‘Watach’ ‘W’ lub ‘miliwatach’ ‘mW’
-- zysk anteny w jednostkach bezwzględnych
-- długość fali i odległość w tych samych jednostkach, np. ‘m’
-- przekrój w m²

Skuteczny przekrój celu jest określony w jednostkach powierzchni.
Przyjmując kulę z dobrze przewodzącą powierzchnią i o średnicy ponad 10λ można wyliczyć

σ = r².π = d². (π/4)

Jeśli powierzchnia kuli jest słabo, lub źle przewodząca, np. Księżyc, to przekrój należy pomnożyć przez odpowiedni współczynnik odbicia.
Skuteczny przekrój księżyca może więc być obliczony jako:
-- średnica = 3.500.00 m
-- współczynnik odbicia = 6,5% = 0,065

σ = (3.5.10^6m)². (π/4) .0,065 = 6,25.10^11m²

A więc księżyc ma tę samą zdolność odbicia jak dobrze przewodząca kula z przekrojem 6,25.10^11m².
Jeśli cel nie jest kulą, to odpowiednie wartości dla σ mierzy się lub oblicza.
Dla celów praktycznych, stosując rachunek w dB, równanie RADAROWE można zapisać jako:

Pr = P(t) + G(t) + G® + 10 log σ (m²) – 20 log f (MHz) – 40 log d (km) – 103,4

Przy obliczaniu tłumienia trasy, zamiast mocy w punkcie odbioru, wartość P(t) i zyski anten G(t) i G® przyjmuje sią jako = 1, czyli równe 0 dB.
Przy księżycu w średniej odległości, tłumienie trasy na 10 GHz można wyliczyć na 289 dB.
Uwaga: Dokładność równania RADAROWEGO jest wystarczająca jeśli przyjmie się następujące warunki:
a) Strumień anteny nadawczej/odbiorczej pokrywa cel wielokrotnie większym przekrojem.
b) Cel nie może być utworzony z szeregu rozłożonych pojedynczych reflektorów.

Na 10 GHz EME powyższe warunki są częściowo naruszone.

3. Wiązka antenowa

Księżyc obserwowany z ziemi ma średni przekrój szerokości 0,5º.
- w perygeum, przy odległości 356,400 km --> 33’32”
- w apogeum, przy odległości 406,700 km --> 29’14”
Na 10 GHz dysk anteny o średnicy 1 m ma dla 3dB kąt wiązki = 2º, przy dysku 2m, 3 dB wiązka ma kąt 1º, a dysk 4 m tylko 0,5º. Większe dyski pokrywają tylko część przekroju księżyca.

4. Reflektory

Na niższych częstotliwościach, np. 2 m, zazwyczaj 50 % sygnału odbitego jest odbijane od małego centralnego obszaru księżyca. Echa radarowe na 400 MHz pokazują jednakże, że nie tylko środek, lecz także inne obszary aż do krawędzi dają częściowe odbicia.

 

 

Przy echu radarowym w paśmie X, efekt ten jest powiększony:

Rys. 2 Obraz pola działania księżyca na 10 GHz

Dlatego na 10 GHz cały widoczny obszar jest w jakimś stopniu wywołujący odbicie. W przybliżeniu powierzchnia księżyca jest mieszaniną wielkiej ilości pojedynczych reflektorów . Tak więc echo jest rozproszone i zawiera części z różnym czasem przyjścia.
Dowodami tego są:
a) sygnały radarowe
b) rozmazania dopplerowskie sygnału podczas QSO na 10 GHz.

5. Doppler i rozmazanie dopplerowskie

Podstawowe przesunięcie dopplerowskie na 10 GHz może wynosić ponad 20 kHz. Ponieważ przesunięcie dopplerowskie może być z łatwością uprzednio obliczone różnymi programami, to zjawisko to nie powinno stanowić problemu. Natomiast rozmazanie dopplerowskie SHF/EHF stanowi specyficzny problem na EME. Sygnał CW zawierający części widmowe na obu wstęgach w stosunku do częstotliwości środkowej daje w odbiorniku ton nieczysty. Brzmi on nieco podobnie do sygnałów rain-scatter, chociaż sygnały RS są bardziej szorstkie. Jednak dla dobrze wyćwiczonego operatora CW nie powinno być problemu z odbiorem melodyjnych sygnałów. Przy obróbce cyfrowej sygnału należy zadbać o odpowiednią szerokość pasma. Jako powód rozmazania sygnału przyjmowano w poprzednich publikacjach librację księżyca. Zdaniem autora główną przyczyną rozmazania jest zjawisko Dopplera od różnych obszarów księżyca powstające, w wyniku obracania się ziemi pod księżycem.
Przykłady: Stan: - Stacje badające znajdują się na północnej półkuli
                         - Księżyc jest w perygeum lub apogeum

a) księżyc dla stacji badającej jest w kulminacji.
Nie występuje zmienność w odległości do środkowej, północnej i południowej części księżyca → nie występuje podstawowe przesunięcie dopplerowskie.
W wyniku obracania się ziemi, stacja przemieszcza się do lewego obrzeża księżyca i jednocześnie oddala się od prawego obrzeża księżyca. Tak więc lewa strona daje dodatnie przesunięcie dopplerowskie, zaś prawa strona wytwarza ujemne przesunięcie dopplerowskie z tą samą wartością. Maksymalne przesunięcie częstotliwości wyniesie około ± 180 Hz.
Rozkład widmowy autorowi nie jest dokładnie znany. Przy szerszej wiązce antenowej można oczekiwać, że będzie do funkcja cos².
b) stacja pracuje podczas wschodu lub zachodu księżyca.
W tym przypadku normalne przesunięcie dopplerowskie ma maksymalną wartość i względne zmiany w odległości do bocznych obrzeży są minimalne. Dlatego rozmazanie dopplerowskie jest minimalne.

Rys. 3 pokazuje zależność między przesunięciem Dopplera i przebiegiem przesunięcia maksymalnego częstotliwości w wyniku rozmazania dopplerowskiego od czasu.

Rys. 3 Podstawowe przesunięcie Dopplera i maksymalne rozmazanie Dopplera w stosunku
       do częstotliwości środkowej.
       Przykład dla 18 lipca 1994 w Black Forest w Niemczech Zachodnich.

c) QSO między stacjami w Ameryce Północnej i Europie, obie znajdujące się na tej samej szerokości
Możliwych jest wiele odmian rozmazania dopplerowskiego. Minimum rozmazania występuje, gdy obie stacje mają tę samą elewację.
d) Stacja doświadczalna stosuje wielką antenę, np. dysk 20 m (szerokość wiązki 3dB ~0.1º)
Stacja doświadczalna oświetla tylko część księżyca. Ponieważ antena nie oświetla stref ze stosunkowo dużym ruchem względnym, to rozmazanie dopplerowskie jest tylko niewielkie, także gdy księżyc znajduje się w kulminacji.
OH6DD obserwował już to zjawisko (patrz DUBUS 2/94). Pracował on na bardzo dużym dysku podczas poprzednich prób i stwierdził, że przesunięcie Dopplera niemal nie występowało.

6. Dodatkowe tłumienie przez atmosferę

Często przyjmuje się, że atmosfera powoduje istotne dodatkowe tłumienie, w szczególności przy mgle i deszczu. To może być prawdą, gdy pracuje się przy bardzo małej elewacji anteny, lub podczas silnej burzy. Lecz podczas prób z elewacją ponad 15º, także silny opad deszczowy nie powodował zakłóceń. Podczas większości EME QSO autora padał deszcz i to pozwoliło mu na zebranie więcej doświadczenia. Powodem tego zjawiska jest to, że strefy złej pogody, przez które sygnał przechodzi, są ledwie w odległości 1 km jeśli stacja pracuje z dostatecznie dużą elewacją.

7. Polaryzacja – Rotacja Faraday’a

Rysunek 4 pokazuje typowe wartości rotacji Faraday’a
Rysunek ten pokazuje, że nie ma istotnej rotacji Faraday’a na 10 GHz. Dlatego nie ma konieczności pracy z polaryzacją kołową. Przy stosowaniu polaryzacji liniowej należy zwracać uwagę na podstawowe skręcenie przy odbiciu od powierzchni księżyca. Wydaje się że amerykańskie zalecenia, stosowane przez większość czynnych stacji, są użytecznym kompromisem.
Mówią one: - Stacje w Ameryce Północnej pracują z polaryzacją poziomą.
                 - Stacje w Europie pracują z polaryzacją pionową.
Mając to na uwadze, rotacja między stacjami amerykańskimi jest mała, a między stacjami europejskimi jest jeszcze mniejsza. Między Ameryku i Europą jest zawsze około 90º. Obecnie stacje EME 10 GHz istnieją tylko w Ameryce i Europie tak więc można skontaktować się z każdym partnerem w sesji bez potrzeby modyfikacji.

8. Antena i zasilanie

Tak jak we wszystkich systemach EME, antena powinna być nastawiona na optymalny kompromis między zyskiem i redukcją odbieranego szumu ziemi. Wiele prób wykazało, że dla anten z f/d od 0.27 do 0.4 użyteczną jest tuba VE4MA.

 

Rys. 5 Tuba 10 GHz DJ7FJ jako zmodyfikowana wersja tuby VE4MA
            z kołnierzem ( zafalowaniem – corrugated)

Eksperyment jest najlepszym sposobem dla znalezienia optimum położenia falowodu i położenia kołnierza.
Zalecany sposób postępowania:

a) Umieść kołnierz w oczekiwanym położeniu i zamocuj tubę i kołnierz blisko oczekiwanego ogniska.
b) Mierz stosunek między szumem słońca i szumem nieba za pomocą szerokopasmowego odbiornika szumów.
c) Zmieniaj położenie tuby krokiem co 5 mm i znajdź optimum
d) Zamocuj tubę w położeniu optymalnym i zmieniaj położenie kołnierza krokiem co 2mm.
c) Sprawdź optimum położenia falowodu po zamocowaniu kołnierza w najlepszym położeniu. Jeśli potrzeba, powtórz poprzednie kroki.
d) Po optymalizacji ze słońcem sprawdź szumy księżyca.
e) Jeśli potrzeba, delikatnie zmień położenia.
To wszystko zabiera dużo czasu ale opłaci się.

9. Źródła sumów

· Szum ziemi powinien być zminimalizowany przez optymalizację anteny. Mimo tego, ten składnik szumu anteny wyniesie 20 – 40 K.
· Szum tła galaktycznego może być pominięty, gdyż jest on mniejszy od 10 K
· Na 10 GHz szum księżyca ma największy wpływ na czułość systemu. Może być on traktowany jako źródło szumu z temperaturą około 210 K. Z jednej strony jest do  zjawisko pożyteczne, bo ułatwia śledzenie księżyca anteną. Z drugiej strony, ogranicza on czułość, w szczególności przy stosowaniu dużych anten i dlatego współczynnik szumu przedwzmacniacza gra tu mniejszą rolę.
· Dzisiejsze przedwzmacniacze mają współczynnik szumów zazwyczaj poniżej 1 dB, a więc przedwzmacniacz nie powinien stanowić problemów. Tłumienie doprowadzenia do RX może być zminimalizowanie przez zastosowanie przekaźników falowodowych i przez umieszczenie przedwzmacniacza na doprowadzeniu.

10. Śledzenie księżyca

Przy stosowaniu programu, np. od VK3UM, możliwym jest obliczenie kąta azymutu i elewacji lub deklinacji i rektascensji z dostateczną dokładnością. Mimo tego zalecane jest sterowanie ustawienia anteny raz na minutę za pomocą szumów księżyca. W tym celu w sekcji odbioru można równolegle dołączyć szerokopasmowy odbiornik szumów. Charlie G3WDG opracował taki odbiornik.

 

11. Gęstość mocy w wiązce antenowej

Dla uzyskania lepszego poglądu na temat odbić od księżyca, konieczne jest przeanalizowanie gęstości mocy w wiązce antenowej.
Antena stosowana w następujących próbach jest dyskiem parabolicznym ze standardowym kształtem charakterystyki. Pierwszy listek jest 20 dB poniżej zaś drugi około 26 dB. Wszystkie pozostałe listki można ignorować. W charakterystyce promieniowania nie ma różnicy między charakterystyką promieniowania w płaszczyźnie E i H..
Dla określenia gęstości mocy w antenie zastosowano metody numeryczne. Pozwala to na uniknięcie skomplikowanych metod matematycznych.

Objaśnienia do tego wykresu:

- Oś x jest kątem obrotu
- Pokazano tylko połowę charakterystyki
- Wartość 1 na osi x oznacza punkt 3 dB, lub połowę 3 dB kąta.
- Lewa oś Y pokazuje wartości względne mocy na charakterystyce promieniowania.
- Prawa oś Y pokazuje względne wartość nadawanej mocy. Są one odniesione do oświetlonej powierzchni kolistej która obejmuje podwójny kąt zaznaczony na osi X, obserwowany   ze źródła anteny.

Na przykład:
· Ile mocy zawiera się w wiązce antenowej od maksimum do punktów 3dB?
  Odpowiedź: około 55% mocy nadawanej
· Ile mocy znajduje się w wiązce antenowej aż do podwójnego kąta 3dB?
  Odpowiedź: około 90% mocy nadawanej

Wynik odbioru szumu księżyca pokazany jest na rys. 7

Nieliniowy przebieg na tym wykresie jest spowodowany charakterystyką promieniowania anteny.

Przykład:
· Ile szumu księżyca jest odbierane przy dysku 4 m?
  Odpowiedź: Około 120 K.
· Ile szumu księżyca jest odbierane przy dysku 1 m?
  Odpowiedź: Około 10 K.
Wynika z tego, że temperatura szumów (współczynnik szumów) RX nie jest krytyczny przy antenie z dużym dyskiem.

12. Zależność między wiązką antenową i odbieraną mocą

W rozdziale tym będzie poruszona tylko sprawa bezwzględnej mocy odbieranej. Stosunek sygnał/szum będzie rozważany w następnych rozdziałach.
Rysunek 8 pokazuje związek wymiaru anteny i poziomem odbieranego sygnału, przy założeniu stałej mocy nadawania. Dla nadawania i odbioru stosowana jest ta sama antena i dysk o średnicy 4 m wzięty jest jako baza odniesienia.

 

 

Wszystkie wartości są zaokrąglone.

Tablica 1 : Zależność między średnicą dysku – wzmocnieniem, kątem 3 dB i częścią odbieranego szumu księżyca.

Wykres pokazuje, że przy antenie o średnicy mniejszej niż 2 m sygnał odbierany zachowuje się tak, jak normalnie jest to oczekiwane. Przy średnicach od 2 do 4 m występuje dodatkowa strata 1,5 dB. Powodem jest to, że gęstość mocy w charakterystyce promieniowania z punktami 3 dB zbliża się do obrzeża księżyca.
Przy średnicach od 4 do 5,5 m sygnał ponownie rośnie, podobnie jak przy mniejszych antenach, lecz podstawowa strata 1,5 dB jest dodana.
Przy większych średnicach, krzywa zagina się i przy stosowaniu dysków ponad d = 8 m, odbierany poziom nie wzrasta z podwojeniem zysku anteny. Wzrasta tylko o jedną wielkość.

Wyjaśnienie:
Przy stosowaniu małego dysku (stosunkowo szeroka wiązka), tylko mała część wiązki oświetla księżyc. Analizując rys. 8, spostrzega się niemal liniową zależność między szerokością wiązki i poziomem mocy a wymiarami anteny.
Jeśli wiązka antenowa ma około 0,5º, to księżyc jest pokryty, gęstość mocy na księżycu jest wprost związana z charakterystyką promieniowania anteny.
Przy dużym dysku (wąska wiązka), wiązka oświetla księżyc na jakiejś powierzchni (plamie). A więc cała moc nadawana trafia na księżyc (jak przy laserze), i jest jedynie zredukowana przez atmosferę. Moc odbita od księżyca nie może być już zwiększona powiększeniem zysku anteny. Straty odbicia uznaje się jako takie same, niezależnie od tego, czy średnica plamy jest 1000 km czy 100 km.
Odbicia od powierzchni księżycu są rozproszone. Jeśli dla odbioru i nadawania stosowana jest ta sama antena to plama oświetlana i widziana jest ta sama.
Przy stosowaniu większych dysków, moc odbierana wzrasta tylko przy współczynniku jednym. Teraz więcej zysku można uzyskać po stronie odbiorczej. Księżyc zawsze odbija ten sam procent energii. Jeśli powierzchnia anteny odbiorczej powiększa się to będzie to wpływało na poziom mocy.
A co będzie się działo z mocą odbieraną, jeśli stacje będą stosowały różne anteny?
Przy antenach o średnicy do 6 m wszystko jest w porządku, Jeśli tylko jeden partner stosuje większą antenę (> 6 m), nikt nie otrzyma większego sygnału RX, jedynie zmniejszy się rozmazanie dopplerowskie.

Wyjaśnienie:
OM ze stosunkowo mniejszą anteną oświetla księżyc niemal całkowicie. OM z większą anteną obserwuje tylko plamę na księżycu. Jeśli teraz zwiększy antenę, to sygnał odbierany będzie niemal taki sam, ponieważ teraz obserwowana plama jest mniejsza. Redukcja w wymiarze plamy jest kompensowana większym wymiarem anteny. Działanie jest wzajemne. Jest to także ważne, gdy OM nadaje większą anteną. On oświetla tylko plamę na księżycu; i dlatego OM z mniejszą anteną odbiera ten sam poziom mocy, niezależnie od wymiaru plamy. Dla ułatwienia obliczeń w tłumieniu trasy w takim układzie, można zysk dużej anteny ustalić na zysk dysku o średnicy 6 m.
Jeśli obaj partnerzy stosują duże anteny, stacja z mniejszą anteną staje się czynnikiem ograniczającym. Dla obliczenia tłumienia trasy, należy założyć, że obie anteny ma ją ten sam wymiar, równy antenie o mniejszej średnicy.

Wniosek końcowy:
Efekt dużego dysku z instytutu, np. VE3ONT w Algonquin Park, dla 'normalnych partnerów' jest taki sam jak przy dyskach o średnicy tylko 6 m.

13. Zależność pomiędzy wymiarem anteny i stosunkiem sygnał/ szum.

Jeśli w dolnych pasmach amatorskich zwiększa się zysk anteny, to rośnie także stosunek sygnału do szumu. Zależność ta zmienia się, gdy szumy księżyca zaczynają się dodawać do szumu podstawowego o czym warto pamiętać. Na 10 GHz szum systemu na poziomie 100 K jest realistyczny. To jest np. składa się z 70 K od przedwzmacniacza i odbiornika, 30 K szumy zewnętrzne odbierane przez antenę (ziemia, straty w linii itd.). Temperatura systemu 150 K wydaje się być ciągle normalną, zaś temperatura 50 K stanowi obecnie dolną granicę , trudno do uzyskania. Wszystkie trzy wymienione temperatury są stosowane w następujących przykładach:

Na 10 GHz EME odbierana temperatura szumu księżyca dodaje się do temperatury systemu. Na 10 GHz księżyc ma temperaturę szumową około 210 K. Wielkość odbieranej części szumu księżyca zależy od wymiaru anteny, tylko bardzo wielkie anteny (> 6m) odbierają całą moc szumu. Im mniejsza antena, tym mniejsza część szumu jest odbierana.

Biorąc pod uwagę wiązkę antenową, opisaną w rozdziale 12, udział szumu można odczytać z rysunku 7.
Tablica 1 podaje zależność między średnicą anteny , wzmocnieniem, szerokością wiązki i ilością odbieranego szumu z księżyca.
Oczywiście, że odbierany szum z księżyca ma wpływ na czułość systemu. Przy dysku 2 metrowym, wypadkowy szum wzrasta około 40 K i dysk 4 m dodaje nawetr 120 K do szumu systemu.. Opracowano kilka przykładów dla bliższego przyjrzenia się temu efektowi. Dlatego stosowane są dyski od 1 do 8 m i szumy systemu (bez szumów księżyca) 50 K, 100 K i 150 K. Sygnał odbity od księżyca jest odnoszony do odpowiedniego szumu księżyca przy stosowaniu stałej szerokości pasma RX. Dla ułatwienia spojrzenia w te zależności, zakłada się że wiązka anteny partnera jest szersza niż księżyc i dlatego odbite sygnały są z tego samego rozkładu (miejsce i obszar) jak sygnał szumu.
Znaczenie użytych czynników jest:

0 dB - w stosowanej szerokości pasma, odebrany szum z księżyca ma tę samą wartość jak moc odbita.
3 dB - Moc sygnału jest dwukrotnie większa niż moc szumów z księżyca.
6 dB - Moc sygnału jest 4 razy większa niż szum księżyca.
10dB - Moc sygnału jest 10 razy większa niż moc szumów księżyca.

Tabela 2 i rys. 9 pokazują w prawidłowej postaci (sygnał + szum)/szum wpływ stosunku sygnał/szum. Wyniki są rzeczywiście interesujące.
Od razu można zobaczyć. że już antena średnicy 4 m jest granicą. Większe anteny nie dają lepszego stosunku sygnału do szumu. Z drugiej strony, straty odbiorcze przy użyciu dysku 2 m są stosunkowo małe.

14. Spojrzenie na kombinację zysku anteny, szum i moc.

Pracując z mocą 20 W, dyskiem 3 m i współczynnikiem szumów odbiornika 1 dB można usłyszeć własne echo. Przy użyciu takiego zestawu jako punkt odniesienia można pokazać następujący sprzęt i jego skuteczność.

· Zwiększanie mocy jest jedynym czynnikiem, który wpływa na moc odbieraną przez partnera.
· Anteny większe niż 3 metry z trudem poprawiają jakość własnego odbioru, lecz wytwarzają, jak długo są mniejsze od 8 metrów, większy sygnał RX u partnera.
· Anteny mniejsze od 3 metrów mogą być użyteczne przy odbiorze o ile zastosowany będzie dobry przedwzmacniacz. Lecz należy zwiększyć moc dla zapewnienia dostatecznej mocy odbieranej przez partnera.
· Gdy stosowany jest mały dysk, to pozytywny efekt uzyskuje się przy poprawieniu szumu systemu do wartości poniżej 1 dB.
· Anteny większe od 6 m średnicy są niezbyt użyteczne. Partner z mniejszą anteną odbiera sygnał jak by był nadawany anteną z dyskiem 6 m. OM z dużą anteną nie odbiera sygnału silniejszego niż przy korzystaniu dysku 6m. Jedynie maleje rozmazanie Dopplera.

Poprawienie stosunku sygnału do szumu uzyskuje się tylko wtedy, gdy obaj partnerzy stosują anteny z średnicą ponad 6 m, pod warunkiem, że obaj oświetlają tę samą plamę na powierzchni księżyca.

15. Zalecane postępowanie z programami komputerowymi, np od VK3UM (obliczenie budżetu)

Zalecane są następujące działania dla dostosowania wyników programu do poprzednich wyjaśnień.

RX NF: Program automatycznie dodaje 50 K. Tak więc 50 K ma być odjęte od współczynnika szumu systemu jaki został utworzony przez szum anteny (bez księżyca) i szumu przedwzmacniacza. Następnie należy dodać równoważną wartość szumów księżyca (rozdział 14). Temperaturę szumów należy przekształcić na równoważny współczynnik szumów i następnie wstawić w dB.

RX BW: Skuteczna szerokość pasma kombinacji ucha/ mózgu dobrze przygotowanego operatora CW wynosi około 100 Hz.. To jest stosunkowo niezależne od szerokości pasma odbiornika. Dlatego wartość tę można nastawić na 100HZ.

Zysk ANT: Przy zyskach poniżej 51 lub 52 dB wprost wstawia się rzeczywisty zysk antenowy. Przy zyskach ponad 52 dB należy uwzględnić zysk anteny partnera:
-  Jeśli twój partner ma mniej niż 52 dB, to własny zysk powinien być ograniczony do 52 dB.
- Jeśli twój partner ma 52 dB lub więcej zysku, to obie stacje powinny użyć tę samą wartość. Dlatego zysk anteny powinien być nastawiony na zysk mniejszej anteny.

16. Podsumowanie

Rozprawa niniejsza pokazuje pewne różnice z jakimi ma się do czynienia przy pracy z odbiciem od księżyca na 10 GHz. Warunki na innych pasmach SHF są podobne. Pewne uproszczenia fizyczne nie mają najwyższej ścisłości naukowej. Lecz autor jest przekonany, że są one dopuszczalne w pracy praktycznej. Potwierdzają to niektóre QSO i pomiary szumów.

Autor dziękuje partnerom w QSO (aktualnie 9) za przeprowadzone próby i dyskusję informacyjną z Charlie G3WDG, Goliardo I4BER i Jim WA7CJO. Także za wsparcie przez partnera Grego DL2GSG i kilku nielicencjonowanych współpracowników, opracowujących urządzenia radarowe dla pomiarów na poziomie przemysłowym w QRL. Niektóre problemy związane z radarami blisko-zakresowymi wiążą się z tymi, jakie występują w EME 10 GHz. Na przykład cel jest przez większą część czasu szerszy niż wiązka anteny i odbicia ciał stałych, np. suchy piasek mogą być porównywane z warunkami jak na powierzchni księżyca.

vy 73
Joe DJ7FJ

Więcej o temperaturze księżyca: O temperaturze księżyca przy λ = 2.77 cm.

Tłumaczył
Zdzisław Bieńkowski, SP6LB
lipiec 2005

Strona w całości ani we fragmentach nie mogże być powielana, ani rozpowszechniane za pomocą urządzeń
elektronicznych, mechanicznych, kopiujących, nagrywających i innych, bez pisemnej zgody posiadacza praw autorskich.
             Wszystkie prawa zastrzeżone. Copyright by SP2DDX&SP3JBI&SP6GVN  ©